Next: Kamizelka
Up: Sprzęt asekuracyjny i ratunkowy
Previous: Sprzęt asekuracyjny i ratunkowy
Kajak i jego wyposażenie
Największe wymogi stawia się kajakom przeznaczonym do pływania
po rzekach górskich i morzu. Zawsze jednak istotne jest aby kokpit kajaka
był na tyle duży, aby umożliwić łatwe opuszczenie łodzi.
Wydaje się, że dolna granica wymiarów kokpitu to 83 x 45 cm.
W kajakarstwie górskim istotne jest
aby korpus kajaka był jak najbardziej sztywny. Giętka skorupa, co
najmniej w obszarze kokpitu, oznacza, że kajak absolutnie nie nadaje
się do pływania po trudnych rzekach. Niedopuszczalne są deformacje
skorupy na skutek naporu wody lub uderzenia o kamienie.
Te wymagania spełniają obecnie przede wszystkim kajaki polietylenowe.
Długość łodzi zależy od wielu czynników. Początkowo
przyjmowało się za odpowiednią długość 4 metry.
W ostatnich latach używa się raczej kajaków krótszych.
Współczesny uniwersalny kajak górski ma długość w granicach
2.7-3.3 m.
Końce łodzi powinny być zaokrąglone i wygięte do góry.
Kajak morski powinien być absolutnie szczelny. Do pływania po morzu nie
nadają się kajaki stare i przeciekające. Jeżeli płyniemy na dłuższą
wycieczkę, to niezależnie od warunków w momencie wypłynięcia,
kajak powinien być wyposażony w szczelny fartuch. Zalecanym wyposażeniem
dodatkowym jest ster.
Dodatkowe wyposażenie zależy niewątpliwie od przeznaczenia kajaka. Dla
wszystkich rodzajów kajaków istotne są następujące elementy:
- Siodełko
jest najczęściej wykonane z takiego samego
materiału jak kadłub kajaka. W kajakach laminatowych istotne jest,
aby siodełko było solidne, całe i starannie przyklejone do
kadłuba. Dobrze jest podkleić siodełko z boków i ewentualnie
także od spodu przy pomocy kawałków pianki poliuretanowej (lub
styropianu), przyklejonych drugą stroną do kadłuba. Siodełko
powinno być sztywne, w przeciwnym wypadku łatwo je połamać.
Jeżeli zamierzamy pływać po
rzekach górskich, to ważne jest ścisłe dopasowanie szerokości
siodełka do szerokości bioder kajakarza. Jeżeli siodełko nie ma
regulowanej szerokości, to można to zrobić równie dobrze,
wyklejając boki kawałkami pianki (np. ze starej karimaty), które
przycinamy tak, aby biodra ściśle przylegały do boków siodełka.
Uzupełnieniem siodełka jest oparcie.
Jego konstrukcja powinna umożliwiać przynajmniej minimalną
regulację.
Kanadyjki turystyczne powinny być wyposażone w ławeczki
umożliwiające wiosłowanie zarówno w pozycji siedzącej, jak i
klęczącej. Kanadyjki górskie są zwykle wyposażone w specjalne
siodełka, na których klęczy się okrakiem.
- Podnóżek
-- powinien być obowiązkowym wyposażeniem
każdego kajaka. Nie tylko zwiększa on komfort, ale w ogóle umożliwia
poprawne wiosłowanie i zabezpiecza przed spadnięciem z siodełka w razie
uderzenia dziobem o przeszkodę.
Rys.:
Rodzaje podnóżków
1
2
3
4
1 -- płyta duralowa, 2 -- wypchanie dziobu, 3 -- pedały, 4 --
belka
|
Spotyka się w zasadzie cztery rodzaje podnóżków. Najlepsza jest płyta
metalowa (dural), umocowana tak, aby umożliwić dopasowanie położenia podnóżka
do wzrostu kajakarza. Płyta wyłożona jest warstwą pianki
poliuretanowej, co poprawia amortyzację w razie uderzenia dziobem kajaka o
przeszkodę. Niektóre podnóżki tego typu nie mają pełnej płyty, a
rodzaj rusztowania wykonanego z płaskowników aluminiowych i plastiku.
Takie podnóżki są
niebezpieczne, jeżeli używamy ich w górach -- nie zabezpieczają przed wpadnięciem stopy za płytę
pianki przy silnym uderzeniu o przeszkodę. Nieco gorsze jest wypchanie całego dziobu kajaka pianką
poliuretanową lub styropianem. Zapewnia to wprawdzie lepszą amortyzację,
ale taki podnóżek nie daje się przestawiać, a w miarę starzenia się
wypełniacza coraz bardziej nasiąka wodą, zwiększając
ciężar kajaka. W niektórych typach kajaków stosowane są podnóżki w
postaci pedałów. Podnóżki takie są niebezpieczne -- przy silnym
uderzeniu o przeszkodę stopa może ześliznąć się z pedału -- efektem
może być kontuzja stopy lub stawu skokowego. Podobne zagrożenie stwarza
podnóżek w postaci rurki metalowej umocowanej poprzecznie w kajaku.
Naszym zdaniem, do turystycznego kajakarstwa górskiego można stosować
tylko podnóżki 1 i 2 w/g Rys. 7.1.
W kajakach górskich uzupełnieniem podnóżka są podpórki dla ud,
ułatwiające kontrolę przechyłu kajaka i poprawiające
przeniesienie siły z ciała kajakarza na kajak.
- Dmuchane komory wypornościowe
-- to kolejny obowiązkowy element
wyposażenia kajaka. Oczywiście są one zbędne, jeżeli konstrukcja
kajaka lub jego zapakowanie zapewnia niezatapialność.
Chcielibyśmy podkreślić wagę używania elementów
wypornościowych w turystyce górskiej. Z własnej praktyki wiemy,
że kajak pozbawiony komór wypornościowych oznacza bardzo poważne
zagrożenie w razie akcji ratunkowej.
- Uchwyty --
każda łódź powinna mieć uchwyty,
umożliwiające transport, przenoski i wszelkie akcje ratunkowe.
Jak dowodzi praktyka, najlepsze są po prostu uszy wykonane ze
sztywnej liny. Uchwyty te, zwykle umieszczone na dziobie i rufie,
powinny być wygodne (tak duże, aby swobodnie wchodziła w nie dłoń,
wykonane z grubej liny, przyjemnej w uchwycie), bezpieczne (nie
powinny stwarzać zagrożenia zaplątania dłoni) i mocne (powinny
umożliwiać podniesienie łodzi wypełnionej wodą).
- Lina pokładowa.
Składa się ona z odcinka liny umocowanej z jednej strony do
uchwytu na rufie kajaka, a z drugiej strony za kokpitem.
Oczywiście analogiczną konstrukcję można wykonać
na dziobowej części pokładu.
Zaczepiona z obu stron daje ratowanemu szybki i pewny uchwyt oraz
możliwość wyczołgania się z wody na rufę kajaka.
Przydaje się także przy przenoskach i w razie potrzeby wydobycia
kajaka.
- Apteczka -- wystarczy najprostszy zestaw środków
opatrunkowych i przeciwbólowych, zawinięty w szczelny worek foliowy i
przylepiony wodoodporną taśmą klejącą wewnątrz kajaka. Oczywiście
apteczkę trzeba co jakiś czas kontrolować i wymieniać.
Uwaga: taka apteczka jest dodatkowym,
indywidualnym wyposażeniem kajaka. Nie może ona zastępować lepiej
wyposażonej apteczki grupowej. Służy tylko w bardzo nagłych wypadkach.
- Fartuch -- niezbędny w kajakarstwie górskim i morskim,
przydatny również na nizinach w razie kiepskiej pogody. Spotyka
się fartuchy wykonane z nieprzemakalnych tworzyw (stilon kryty PVC,
cordura) i z pianki neoprenowej, lub z kombinacji tych materiałów.
Polecamy fartuch piankowy do turystyki górskiej, a fartuch
z PVC do innych rodzajów kajakarstwa. Należy pamiętać, że
konstrukcja każdego fartucha powinna umożliwiać łatwe zdjęcie
go w razie konieczności (także przez zdenerwowaną, słabą,
zmęczoną osobę, po ciemku, pod wodą itd.), dlatego niezbędne jest
wyposażenie go w wygodne i mocne ucho. Ostatnio pojawiły się na
rynku fartuchy, które można zdjąć, uderzając je od spodu kolanem.
Next: Kamizelka
Up: Sprzęt asekuracyjny i ratunkowy
Previous: Sprzęt asekuracyjny i ratunkowy
2000-03-13