Jak ju¿ zd±¿yli¶my kilkakrotnie wspomnieæ, podstaw± bezpieczeñstwa jest przewidywanie i unikanie zagro¿eñ. Dlatego podstawowym zagadnieniem jest u¶wiadomienie uczestnikom sp³ywu ewentualnych zagro¿eñ -- takie postêpowanie zmniejsza istotnie prawdopodobieñstwo ba³aganu i paniki w krytycznej sytuacji. Podstawowym zadaniem osoby prowadz±cej sp³yw jest wiêc bie¿±ce szkolenie uczestników z zakresu zasad bezpieczeñstwa na wodzie, techniki wios³owania i manewrowania kajakiem, oraz upominanie na wodzie osób niestosuj±cych siê do zasad bezpieczeñstwa.
Podstawowe zasady bezpieczeñstwa mo¿na uj±æ w nastêpuj±cych punktach:
W zale¿no¶ci od warunków na trasie, rodzaju imprezy i kwalifikacji uczestników mo¿na stosowaæ szyk zwarty, ¶cis³y i dowolny. Szyk zwarty, polegaj±cy na tym, ¿e kajaki p³yn± jeden za drugim w ustalonej odleg³o¶ci (np. 3 do 5 d³ugo¶ci kajaka), stosujemy w trudnych warunkach (du¿a fala, przeszkody na trasie gro¿±ce wywrotk±, przenoski, mo¿liwo¶æ zab³±dzenia). Zalet± tego szyku, poza mo¿liwo¶ci± zmniejszenia niebezpieczeñstwa, jest mo¿liwo¶æ przekazywania umiejêtno¶ci wyboru w³a¶ciwej drogi p³yniêcia i prawid³owej techniki pokonywania przeszkód. Na szlakach ¿eglugowych o du¿ym ruchu p³yniemy zawsze w szyku zwartym. Na jeziorach czêsto stosujemy szyk grupowy tzn. osady p³yn± w szyku zwartym po dwie lub trzy obok siebie. Poprawia to zdecydowanie zwarto¶æ grupy, dyscyplinê p³yniêcia, u³atwia prowadz±cemu czuwanie nad wszystkimi uczestnikami.
Szyk ¶cis³y: poszczególne osady p³yn± w ustalonej przez prowadz±cego kolejno¶ci. Szyk ten stosujemy gdy wystêpuj± braki w umiejêtno¶ciach uczestników lub gdy niektóre osoby dezorganizuj± przebieg p³yniêcia, stwarzaj±c zagro¿enie. Osadom takim wyznaczamy miejsce bezpo¶rednio za prowadz±cym, który reguluje tempo i czas p³yniêcia -- jest to element mobilizuj±cy dla s³abych za³óg. W szyku ¶cis³ym p³yniemy równie¿ wtedy, gdy warunki wymagaj± opieki wprawniejszych za³óg nad nowicjuszami, wzglêdnie gdy zale¿y nam na tym, by pewne osoby lub wieziony przez nie baga¿ znalaz³ siê jak najszybciej na miejscu biwakowania (np. wachta, sprzêt kuchenny).
W szyku dowolnym osady p³yn± miêdzy prowadz±cym a zamykaj±cym w dowolnej kolejno¶ci. Przestrzegamy jednak podstawowej zasady, ¿e prowadz±cy p³ynie pierwszy, a zamykaj±cy ostatni.
W praktyce stosuje siê czêsto szyki o formach mieszanych, np. szyk ¶cis³y dla trzech pierwszych osad, a dla pozosta³ych dowolny.
Raz jeszcze nale¿y powtórzyæ, ¿e zawsze p³yniemy w szyku, to znaczy, ¿e nie mo¿e byæ tak, by uczestnicy wyprzedzali prowadz±cego sp³yw lub zostawali za zamykaj±cym. Wymieniona regu³a jest wa¿na dla ka¿dego rodzaju i typu sp³ywu. Jedynie ¶cis³e jej stosowanie mo¿e zapewniæ bezpieczeñstwo i wspó³pracê ca³ej grupy sp³ywowej. Najbardziej niebezpieczne sytuacje powstaj± z powodu nadmiernego rozci±gniêcia siê p³yn±cej grupy.
Rozpiêto¶æ szyku ma³ej grupy powinna siê mie¶ciæ w granicach do 20 minut, w zale¿no¶ci od trasy i czasu p³yniêcia. W sp³ywach masowych, je¿eli nie stosuje siê podzia³u na ma³e grupy p³yn±cych, to szyk bêdzie bardziej rozwarty, czasem do kilku godzin. W sp³ywach tego typu co jaki¶ czas (np. co godzinê) winny p³yn±æ osady z reperaturk± i apteczk±, wzglêdnie punkty pomocy winny siê znajdowaæ na brzegach.
Oprócz bezpiecznej organizacji p³yniêcia powinni¶my te¿ dbaæ o bezpieczeñstwo na biwaku i w³a¶ciwe przygotowywanie posi³ków.
.